هواپیمای British Aerospace یا BAE هواپیمایی کوتاه برد و مناسب برای پرواز های منطقه ای است که توسط کمپانی British Aerospace در بریتانیا طراحی و ساخته شد. تولید آن در سال ۱۹۸۳ آغاز شد و تا اواخر سال ۲۰۰۲ شاهد تولید این هواپیما بودیم. در ادامه با معرفی کامل این هواپیماها با سامتیک همراه باشید.
هواپیماهای BAe نامی بود که بر نمونه های تولید شده توسط شرکت انگلیسی British Aerospace گذاشته شد. این کمپانی هوایی اولین تولیدات خود را در سال ۱۹۸۳ آغاز کرد و در نهایت با گذشت نزدیک به ۱۹ سال به فعالیت خود پایان داد. اما در همین دوره نردیک به ۲۰ ساله موفقیت های بسیاری داشت و بالغ بر ۳۸۷ فروند از تولیدات خود را در سراسر دنیا به فروش رساند.
اولین نمونه های این هواپیما با نام BAe 146 تولید شد که در سری های ۱۰۰، ۲۰۰و ۳۰۰ تا سال ۱۹۹۱تولید شدند. در سال ۱۹۹۲ نسخه ای جدیدتر و پیشرفته تر از این هواپیما معرفی شد که تحت نام Avro RJ به بازار معرفی شد. هواپیمای BAE در ادامه در سال ۱۹۹۷ مجددا ارتقا پیدا کرد و با یک طراحی جدیدتر به نام Avro RJX به بازار معرفی شد که البته عمر تولید بسیار کوتاهی داشت و نهایتا در سال ۲۰۰۱ تولید آن متوقف شد.
هواپیمای BAE 146 از نوع هواپیماهای مونوپلان و دارای دم T شکل است. این هواپیما دارای ۴ موتور توربوفن بود که در زیر بال های آن قرار می گرفت و همچنین دارای دنده فرودی که ۳ حالت مختلف داشت. یکی از ویژگی های جالب این هواپیما صدای فوق العاده کم آن بود بطوریکه هواپیمای BAE 146 لقب Whisperjet را گرفت؛ یعنی هواپیمایی که پچ پچ می کند!
با داشتن چنین ویژگی هایی و همچنین کم صدا بودن؛ این هواپیما به خوبی توانست خودش را در آسمان شهر لندن جای دهد. البته بزرگترین مشتری و اپراتور این هواپیما Swiss Global Air Lines است. آخرین نسل از این هواپیما در سال ۲۰۱۷ بازنشسته شد که از نوع RJ100 بود.
هواپیمای BAE 146 دارای مدل های ۱۰۰، ۲۰۰ , ۳۰۰ می باشد و مدل های RJ70؛ RJ85 و RJ100 نیز در دسته بندی Avro RJ قرار می گیرند. هواپیماهای باری و مسافری این کمپانی را با اختصار در نامشان تفکیک کرده اند. هواپیماهای TQ یا Trader Quiet برای اهداف تجاری و باری در نظر گرفته شد و اختصار QC یا Quick Change نیز برای اهداف مسافری در نظر گرفته شد.
در سال ۱۹۷۳؛ هاوکر سیدلی؛ از اعضای تیم مهندسی و طراحی کمپانی British Aerospace مدلی جدید را با نام HS 146 معرفی کرد. هواپیمایی ۷۰ نفره که به عنوان جایگزین و رقیبی برای هواپیماهای مانند فوکر F27 بود. این نسل از هواپیماهای British Aerospace از نوع جت های کوچک و دارای دمی T شکل طراحی شد تا عملکرد مناسبی را از خود نشان دهد.
مشخصات فنی و موتوری هواپیمای BAE
موتوری که برای HS 146 در نظر گرفته شد از نوع لوبو ۶۵۰۰ بود که از جمله موتورهای قدرتمند زمان خود حساب میشد و با توجه به خواص آیرودینامیک و طراحی که برای HS 146 در نظر گرفته شده بود، محل نصب این موتور های در زیربال ها قرار گرفت. در ابتدا تولید این هواپیماها با حمایت دولت انگستان آعاز شد؛ بطوریکه دولتمردان انگلیس متعهد به پرداخت ۵۰ درصد از هزینه های تولید این کمپانی شدند و در ازای آن در سود درآمد حاصل از فروش آن سهیم شدند. اما این داستان زیاد ادامه پیدا نکرد و در سال ۱۹۷۴ که رکورد اقتصادی بزرگی در دنیا رخ داد، کار برروی این پروژه نیز دستخوش تغییرات و توقف شد.
پس از این بحران اقتصادی کمپانی British Aerospace مجددا فعالیت خود را ادامه داد و تولید هواپیماهای مدل BAE 146 را از سر گرفت. هواپیمای BAE 146-100 هواپیمایی به نسبت کوچک بود و دارای طراحی مشترکی با BAE 146-200 اما ظرفیت کمتری داشت. همین موضوع باعث میشد که در بین شرکت های هواپیمایی درخواست بیشتری برای BAE 146-200 وجود داشته باشد.
در همین سال، هواپیماهای BAE توانستند نام ساکت ترین هواپیمای دنیا را به خود اختصاص دهند. بال های این نسل از هواپیما ها در آمریکا و توسط شرکت Textron تولید میشد و دم ها و سطوح کنترلی نیز توسط شرکت Saab-Scania در سوئد تولیدمی شدند.
هواپیماهای خانواده BAE
بدنبال فروش موفقی که محصولات BAE از خود نشان دادند، تیم مهندسی این کمپانی پیشنهاد به ایجاد برخی تغییرات در این هواپیما دادند. بخشی از تغییراتی که تیم طراحی هواپیمای BAE در نظر گرفته بود برای مثال استفاده از ۲ موتور توربوفن قدرتمند بجای ۴ عدد بود. همچنین به دنبال تغییر در ساختار دم و کابین داخلی نیز بودند.
در نهایت با انجام این تغییرات هواپیمای Avro RJ در سال ۱۹۹۳ معرفی شد. موتورهای آن از نوع Lycoming ALF 502 و با راندمانی بسیار بالا بود. در طراحی کابین خلبان نیز تغییرات قابل توجهی رخ داد. برای مثال از تکنولوژی EFIS بجای ADI در ساخت آن استفاده کردند. در سال ۲۰۰ نیز کمپانی BAE اعلام کرد که نسل جدیدتری به نام Avro RJX را ارائه خواهد کرد. با این رویه شرکت BAE توانست بین سال های ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۳ تعداد ۱۷۳ عدد از هواپیماهای سری RJ را تحویل بازار بدهد.
این هواپیما ثابت کرد که در پرواز های با تراکم بالا می تواند به خوبی عملکرد خود را به رخ بکشد. در کلاس اقتصادی نیز با طرحی ۵ قسمته در کابین خود بهترین ساختار ممکن را نشان داد. مهمترین ویژگی این هواپیماها در صدای کم شان بود و باعث میشد شرکت های هواپیمایی که در نزدیکی مناطق مسکونی و شهری هستند تمایل بیشتری برای خرید این هواپیما از خود نشان بدهند. تا چندین سال هواپیمای BAE 146 تنها جت معمولی بود که در آسمان های لندن دیده میشد.
اصول طراحی و ساخت هواپیمای BAE
در طراحی هواپیماهای BAE نهایت دقت و اصول مهندسی هوایی استفاده شد تا هزینه های عملیاتی این هواپیما را به میزان لامز کاهش بدهد. عواملی مانند سادگی، استفاده از اجزا با مواد مناسب، استفاده از طراحی های بهینه در فضای داخلی و در نهایت نظار و بررسی مستمر از جمله عواملی بود که باعث میشد هزینه های تعمیر و نگهداری این هواپیماها بسیار پایین باشد.
همچنین دولت انگلستان در این راستا قانون تامین هزینه و خسارت بین تولید کننده و اپراتور را تصویب کرد که خود از دیگر عوامل موثر در طراحی بهینه در این کمپانی میشد. بر اساس تجارب کمپانی های ایرباس بدنه و جناح آن با دقت مناسبی تهیه و طراحی شد و در ساخت آن تعداد قطعات و پیچیدگی کمی وجود داشت.
هواپیمای BAE 146 بعد از هواپیماهای کنکورد؛ دومین هواپیمایی بود که از ترمز های کربنی استفاده می کرد. در این هواپیما از کامپوزیت های خاصی برای تولید بخش های ثانویه استفاده میشد که در کاهش وزن آن بسیار موثر بود. نیروی الکتریکی مورد نیاز هواپیما توسط موتور های آن تامین میشد که برای کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری در طراحی آن از ساختاری مدولار استفاده شد تا حداقل ابزارهای تخصصی را در تولید نیاز داشته باشد.
مشخصات کلی هواپیماهای BAe
مشخصات کلی که در تمام هواپیماهای این کمپانی مورد استفاده بوده است به شرح زیر هستند:
- فاصله نوک دو بال: ۲۶٫۳۴ متر
- طول: ۳۱ متر
- ارتفاع: ۸٫۶۱ متر
- ظرفیت مسافر: از ۹۷ تا ۱۱۲ نفر
- سرعت کروز: ۰٫۷۰ ماخ (۷۴۷ کیلومتر بر ساعت)
- بیشینه سرعت: ۰٫۷۴ ماخ (۷۹۰ کیلومتر بر ساعت)
- محدوده پرواز: ۳۳۴۰ کیلومتر
- سقف پرواز: ۳۵۰۰۰ پا (۱۱۰۰۰ متر)
